روز جهانی جوانان گرامی باد
۱۲ آگوست ۲۰۲۵ روز جهانی جوانان خوانده میشود. این روز که در سال ۱۹۹۹ توسط مجمع عمومی سازمان ملل تعیین شد، فرصتی است تا مسائل فرهنگی، اجتماعی و حقوقی جوانان در کانون توجه جهانی قرار گیرد و صدای آنان رساتر شنیده شود. شعار امسال، «اقدامات محلی جوانان برای اهداف توسعه پایدار و فراتر از آن»، بر نقش جوان در ترجمه اهداف جهانی به واقعیت‌های ملموس در جامعه‌شان تأکید دارد.
بنا به گزارش سازمان ملل، بیش از ۶۵ درصد اهداف توسعه پایدار با حکمرانی محلی پیوند دارند، مشارکت جوانان نه یک امتیاز، بلکه ضرورتی برای عدالت اجتماعی و تغییر واقعی است. با این وجود در جهان به طور کل و در ایران به طور مشخص، ساختارها و سیاستها از دیدگاه و منظر کهنسالان اداره میشود که عمدتا نگاهشان در جهت محافظت از ساختار کهنه و پوسیده‌‌ی حاکم است. در ساختار کنونی جوانان نقشی ندارند و عمده مشارکت آنان به جای دخالت در مسایل اساسی، ساختاری، حقوقی و اجرایی، تنها به نیروی کار تقلیل یافته است. تصمیمات راجع به زیست اجتماعی و اقتصادی جوانان (و البته همگان) با کهنسالان گرفته میشود!
اما از دیدگاه پیشرو، توسعه و تعالی جهان، تنها از بستر مشارکت حداکثری جوانان در مسیر توسعه،حاصل میشود. جوانان عموما به طبع شرایط سنیشان و‌نزدیکی به دوران کودکی و‌نوجوانی سرشار از نیروی خلاقیت، نوآوری و زندگی هستند و تمایل به همکاری با یکدیگر، در آنان بیشتر از کهنسالان است. کهنسالان عمدتا به منافع فردی میاندیشند حال آنکه جوانان بر منافع جمعی ترجیح دارند. پس مشارکت جوانان در ذات خود، تضمین کننده‌ی منافع و رفاه همگانی بر بستر همکاری و همبستگی خواهد بود.
در ایران، اضافه بر موارد ذکر شده در بالا، واقعیت برای جوانان به مراتب سخت تر و پر مشقت تر است. تبعیض ساختاری (جنسی، جنسیتی، قومیتی و …)، فقر، بیکاری، شکاف دیجیتال، سرکوب آزادی‌های مدنی و سرکوب تشکل ها و سازمان‌های دانشجویی، کارگری، زنان و فضای دخالت و مشارکت آزاد و مؤثر را از آن‌ها سلب کرده است.
همان کودکانی که در گذشته از حق آموزش، امنیت و کرامت انسانی محروم شدند، امروز در جوانی با تکرار همان الگوهای محرومیت و طرد اجتماعی، تنها با فرودستی و بهره‌دهی و استثمار روبه‌رو هستند و تبدیل به نیروهایی قابل مصرف شده اند.
ما، مدافعان حق کودکی در ایران، تنها راهکار واقعی دستیابی به توسعه پایدار و رفاه همگانی را در دخالت دادن و مشارکت سراسری جوانان در طراحی و اداره جامعه، در همه‌ی زمینه‌ها، اعم از آموزشی، اقتصادی، زیست‌محیطی، سیاسی و غیره می‌دانیم و خواهان موارد زیر هستیم:
۱- آموزش همگانی، رایگان، برابر و فارغ از هرگونه نگاه طبقاتی و نژادی. آموزشی که پرورش‌دهنده‌ی نیروی تحول‌خواه، مطالبه‌گر و عامل تغییر در جامعه باشد.
۲- بستری برای تشکیل شورهای سراسری جوانان با هدف دخالت گری و تغییر ساختارهای اجتماعی.
۳- دسترسی برابر و رایگان به فناوری و زیرساخت‌های دیجیتال برای همه جوانان، به‌ویژه در مناطق محروم و حاشیه‌ای.
۴- ایجاد فضاهای امن برای حضور فعال و مشارکت سازمان‌یافته جوانان در سطوح محلی، ملی و بین‌المللی، بدون ترس از سرکوب یا انتقام.
۵- حمایت از جوانان به‌عنوان کنشگران کلیدیِ تغییر اجتماعی و رهایی از ساختارهای تبعیض‌آمیز سرمایه‌داری، پدرسالاری و اقتدارگرایی.
روز جهانی جوانان برای ما یادآور این است که آینده ساخته نمی‌شود، مگر با به کارگیری عنصر خلاقه و دخالت جسورانه و فعال امروز جوانان. ما معتقدیم باید زنجیره‌هایی از حمایت، آموزش، دسترسی و سازمان‌یابی ایجاد شود تا نسل جوان بتواند نیروی خلاق و رهایی‌بخش خود را در مسیر عدالت و برابری به کار گیرد. نه صرفاً برای تحقق اهداف توسعه پایدار، بلکه برای فراتر رفتن از آن و ساختن جهانی عادلانه‌تر، برابرتر و آزادتر.
بیایید با اعتماد به جوانان، اداره جهان را به آنان بسپاریم.